Panik atak ve panik bozukluğu ile ilgili belirtiler, tedavi seçenekleri ve başa çıkma stratejileri hakkında bilmeniz gereken her şey. Panik atakların yönetilmesi, manik ataklar ve sessiz panik ataklarla başa çıkma yolları üzerine detaylı bir rehber.
Yayınlanma Tarihi : 24.04.2025
Panik atak ve panik bozukluğu her yaş grubundaki insanlarda görülebilen ve kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkiyen psikolojik sorunlardır. Aniden gelişebilen korkular ile vücutta oluşan fizyolojik tepkimelerle belirlenen panik atak durumu genellikle kontrol kaybına neden olabilir. Ancak uygun tedavi yöntemleriyle ve başa çıkma stratejileriyle bu durum yönetilebilir hale gelir. Bu yazıda panik atak ve panik bozukluğun belirtilerinden tedavi seçeneğine kadar peki çok önemli konuya değinilecek.
Panik atak genellikle beklenmedik bir anda ortaya çıkar ve birkaç dakika içinde zirveye ulaşırken kalp hızlanmasıyla birlikte nefesteki kısalma gibi fiziksel belirtiler gözlemlenirken öldüm korkusu veya kontrolün kaybedilmesine ilişkin duygusal belirtiler de yaşanabilir.
Panik bozukluğunun tanımı şudur: Panik atakların tekrar etmesinden ve kişinin sürekli olarak yeni bir atak yaşama korkusundan kaynaklanır. Yani eğer bir kişi sürekli panik ataklar geçiriyorsa ve bu ataklar yaşamını olumsuz etkilemeye başlarsa panik bozukluğundan bahsedebiliriz. Bu iki durum arasındaki fark ise panik atakların tek seferlik olabilmesine rağmen panik bozukluğunun sürekli endişeli bir durum olduğunu ve atakların sıklığının arttığını belirtiyor olmasıdır.
Panik atakla baş etmenin birkaç etkin yolunu uygulamak mümkündür. İlk olarak panik atağın ortasında derin nefes alarak ve nefes egzersizleri yaparak rahatlamak oldukça faydalı olabilir. Yavaşça derin nefes almak vücutta oluşan stres tepkimelerini hafifletir ve kişinin daha huzurlu hissetmesine yardımcı olabilir. Bunun yanı sıra gevşeme teknikleri ve farkındalık gibi yöntemler de panik atağın etkililiğini azaltmak için kullanılabilir. Panik atak tedavisinde kullanılan bilişsel davranış terapisi (BDT) oldukça etkilidir. BDT'nin amacı kişinin olumsuz düşüncelerini değiştirerek daha sağlıklı düşünceler geliştirmek için yardımcı olmaktır. Bu terapi ayrıca panik atakların genellikle yanlış algılara dayandığını ve genellikle zararsız olduğunu anlatır. Aynı zamanda bazı durumlarda ilaç tedavisi de önerilebilir. Antidepresanlar ve anksiyolitikler panik atakların sıklığını ve şiddetini azaltmada yardımcı olabilir.
Manik ataklar genellikle bipolar bozukluğuna sahip kişilerde meydana gelen ve ruh halinde belirgin bir artışla karakterize edilen durumlardır. Bu durumda kişi enerjik hale gelirken hızlı düşünme ve konuşma eğilimine girer; uyku ihtiyacı azalır ve riskli davranışlar sergileyebilir. Karşılaştırıldığında panik ataklar daha çok yoğun mutluluk, heyecan ve enerji ile ilişkilendirilirken; panik atak aniden gelen korkular ve endişelerle karakterizedir. Genellikle manik ataklar uzun süreli olurken, panik ataklar ise kısa süreli ve daha yoğun duygusal tepkilerle kendini gösterir. Manik atak ve panik atak arasındaki farklar belirtilerinin niteliği ve sürekliliği ile ilgilidir. Manik ataklar genellikle çok fazla olumlu ruh haliyle kendini gösterirken panik ataklar genellikle korkunun ve kaygı duygularının hakim olduğunu gösterir.
Nokturnal panik atakları gece uyurken aniden ortaya çıkan panik ataklarıdır. Teşhis edilen saldırılar büyük oranda uykuda gerçekleşir ve kişi uyandığında hızlı kalp atışı, titreme ve nefesi kesilme gibi semptomlarla karşı karşıya kalabilir. Noktürnal panik atakları genellikle kişinin geceleme ve uykudaki kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir. Uyanınca kişi kendisini bitkin ve endişeli hissedebilir. Gece panik ataklarının tedavisi için gevşeme teknikleri uygulanması, yatmadan önce rutinin düzenlenmesine dikkat edilmesini ve uyku düzenine önem verilmesini tavsiye edilir. Sessiz panik atak genellikle fiziksel belirtiler olmadan yaşanan yoğun içsel kaygıdır. Bu ataklar genellikle dışarıdan fark edilemez çünkü kişi sakin görünür. Ancak sessiz panik atak sırasında kişi duygusal durumlarla karşı karşıya kalabilir ve kontrol kaybı veya ölüm korkusu gibi duygular yaşayabilir. Sessiz panik atakları tanımak ve uygun tedaviyi almak önemlidir. Bu ataklar genellikle içsel bir krizdir ve kişiye duygusal destek vermek tedavi sürecini hızlandırabilir.