Diyetisyen Esra Nur Yiğit1.Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir?
Mide ve ince bağırsaktaki sindirim enzimleri, yiyecek ve içeceklerdeki besinleri vücudun enerji, büyüme ve onarım için kullandığı daha küçük moleküllere ayırır.
Bağırsak duvarlarındaki bağlar, zararlı maddeleri içeride tutarken su ve besinlerin kan dolaşımına geçmesine izin verir. Bu geçişin oranı bağırsak geçirgenliği (IP) olarak bilinir.
IP’deki kronik artış genellikle Geçirgen Bağırsak Sendromu olarak adlandırılır. Bu rahatsızlık leaky gut ve sızdıran bağırsak olarak da bilinir. Bu meydana geldiğinde gıda parçacıkları, bakteriler ve toksinler doğrudan kan dolaşımına girer. Bununla birlikte, geçirgen bağırsak sendromunun insanlarda tam etkilerini anlamak için daha fazla araştırma gereklidir.
2.Geçirgen Bağırsak Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Bağırsak geçirgenliği ile doğrudan ilişkili herhangi bir semptom bulunmamaktadır. Ancak bağırsak geçirgenliği genellikle bağırsak zarının yaralanmasından kaynaklanır ve semptomlar buna bağlı olarak gerçekleşebilir.
Örneğin:
Bağırsaklarınızda yanma hissi.
Bağırsak mukozasının kaybından kaynaklanan ağrılı hazımsızlık.
Bağırsaklarınızdaki bakteriler tarafından fermantasyondan kaynaklanan gaz ve şişkinlik.
Kronik kabızlık,ishal.
3.Bu durumu oluşturan sebepler nelerdir?
Bağırsak geçirgenliğinin en doğrudan nedenleri şunlardır:
İnflamatuar bağırsak hastalıkları ve çölyak hastalığı gibi kronik inflamatuar durumlar.
HIV/AIDS gibi bağırsak hasarına neden olan diğer hastalıklar.
Bağırsak mukozasını bozan kemoterapi ve radyasyon tedavileri.
Aspirin ve ibuprofen gibi alkol veya NSAID'lerin kronik aşırı kullanımı.
Bazı gıdalara karşı bağışıklık tepkisine neden olan gıda alerjileri.
4.Tedavisi
Birçok doktor sızdıran bağırsağı meşru bir tıbbi durum olarak görmediğinden standart bir tedavi yoktur.
Bununla birlikte, belirli diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri, bağırsak dokusunun gücünü artırmalarına yardımcı olabilir.
Aşağıdaki diyet ipuçları bağırsak sağlığını iyileştirmeye yardımcı olabilir:
Sebzeler ve kepekli tahıllar gibi prebiyotik lif açısından zengin yiyecekler yemek
Fazla et, süt ve yumurta tüketiminden kaçınmak
İlave şeker ve yapay tatlandırıcılardan kaçınmak
Aşağıdaki yaşam tarzı değişiklikleri sindirimi iyileştirebilir ve sağlıklı bir bağırsağı destekleyebilir:
-Düzenli egzersiz yapmak
-Yeterince uyumak
-Stresi azaltmak
-Gereksiz antibiyotik kullanımından kaçınmak
-Sigarayı bırakmak
5.Beslenme Tavsiyeleri
2018 tarihli bir incelemeye göre, düşük biyoçeşitliliğe sahip bağırsak bakterileri, artan IP ve iltihaplanmaya neden olabilir.
İnflamatuar bağırsak hastalığı ve obezite dahil olmak üzere çeşitli durumların riskini bile artırabilir.
Bu nedenle, bağırsaktaki faydalı bakteri çeşitliliğini artıran bir beslenmenin benimsenmesi bu gibi durumları önlemede yararlı olabilmektedir. Bu, faydalı bağırsak bakterilerinin çoğalmasını desteklemek için aşağıdaki besinleri tüketmeye özen gösterebilirsiniz.
Probiyotikler: probiyotik yoğurt, fermente yoğurt veya kefir, ekşi mayalı ekmek ,peynir
Prebiyotikler:
soğan, sarımsak, pırasa, yer elması, enginar, karahindiba gibi kök sebzeler ve yulaf, çavdar, buğday gibi tahıllar.
Bağırsak sağlığını iyileştirebilecek diğer yiyecekler şunlardır: patlıcan, brokoli, lahana, havuç ve kabak gibi sebzeler
yaban mersini, üzüm, portakal, papaya ve çilek gibi meyveler,badem, yer fıstığı, kaju fıstığı ve çam fıstığı gibi fındık ve tohumlar
yulaf, mısır, pirinç ve kinoa gibi tahıllar
6.Kaçınılması Gereken Yiyecekler
Sindirimi zor olan yiyecekleri yemekten kaçınmak bağırsakları rahatlatmada etkili bir faktör olabilir. Bu gıdaları fermente edilebilir oligo-, di-, mono-sakkaritler ve polioller (FODMAP'ler) olarak adlandırmaktadır.
FODMAP'ler, bakterilerin parçaladığı veya fermente ettiği kısa zincirli karbonhidratlardır. Bu fermantasyon süreci, şişkinlik gibi rahatsız edici semptomlara neden olan gaz üretimi ile sonuçlanır.
FODMAP örnekleri şunları içerir:
-Fruktoz
-Laktoz
-Fruktanlar
-Galaktanlar
-Polioller
Düşük bir FODMAP diyetinin benimsenmesi, gaz üretimini azaltabilir. Bu da sızdıran bağırsak sendromunun getirdiği sindirim rahatsızlığını hafifletmeye yardımcı olabilir.
Kaçınılması gereken yüksek FODMAP yiyecekleri şunları içerir: elma, kiraz, şeftali, armut, goji berry, hurma ve karpuz gibi meyveler
kuşkonmaz, mantar, soğan ve sarımsak dahil sebzeler, siyah fasulye, bakla, barbunya fasulyesi ve nohut gibi baklagiller ,fruktoz, bal, ksilitol, sorbitol dahil doğal ve yapay tatlandırıcılar, buğday, un, arpa, çavdar ve badem unu gibi tahıllar, soda, meyve suyu, bira ve şarap dahil içecekler
FODMAP diyetini 6-8 hafta gibi bir süre için bir uzman eşliğinde uygulayabilirsiniz. Aksi halde bu sürecin bilinçsiz bir şekilde ilerletilmesi bazı vitamin mineral ve besin ögesi eksikliklerine neden olabilir.
