Çinko Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Bitki ve hayvanlarda önemli fizyolojik etkileri olan ve çok sayıda biyolojik

işlevde rol oynayan çinko, elzem iz elementlerden biri olup insan

beslenmesinde önemi olan bir mikro besin öğesidir ve insan vücudunda

çok sayıda enzim sistemi ile ilişkili bulunmaktadır. Çinko insan

vücudunda demirden sonra en çok bulunan ikinci iz elementtir ve vücutta

300’den fazla enzimin fonksiyonu için gereklidir. Çinko antioksidan etkisi

sayesinde bağışıklık sistemi hücrelerini koruyarak hücrelerin aktivitelerini

yerine getirebilmesine yardımcı olur. Böylece hastalıklara yakalanma riski

azalır. Çinko kemik sağlığı için de önemli bir mineraldir. Özellikle kalsiyum,

çinko ve magnezyum bir arada düzenli kullanıldığında, kemik mineral

yoğunluğunun artırılmasına destek sağlar. Yapılan araştırmalar, çinko

takviyesinin saç dökülmesinde ve tırnak kırılmasında azalma sağladığı

gösterir. İşte bu yüzden çinko eksikliğine bağlı alopesi (saçkıran) görülen

bireylerde çinko takviyesi ile saçlarda yeniden uzama sağlanabilir. Saç

dökülmesi ile çinko eksikliği arasında güçlü bir korelasyon olduğunu

gösteren çalışmalar da vardır.

Çinko İçeren Besinler

Çinko zengini gıdalar arasında en temel kaynaklar; kabuklu deniz ürünleri,

balık ve ettir. Bitkisel çinko kaynakları olarak da fındık ve baklagiller

sayılabilir. Çinkonun vücut tarafından tutulma ve kullanılma oranı çinko

emilimini etkileyen bileşiklerin yokluğu ve kükürt içeren amino asitlerin

varlığı nedeni ile et, yumurta ve deniz ürünlerinde en yüksektir. Tam tahıllı

ürünler ve bitki proteinlerindeki yüksek fitat içeriği nedeni ile ise düşüktür.

Fitatlar çinkoyu bağlayarak vücut tarafından kullanımını kısıtlarlar.

Mayalama işlemindeki aktivite gıdadaki fitat seviyesini azalttığı için mayalı

tam tahıllı ekmekler, mayasızlara göre daha fazla çinko içerir. 

Çinko Kullanımı

Çinko güçlü antioksidan etkinliğe sahip olması nedeniyle genel sağlığın

desteklenmesi için belirli kürler halinde güvenle kullanılabilir. Çinkonun

günlük tolere edilebilen maksimum miktarı yetişkinlerde 40 mg’a kadar

çıkabilir. Çinko minerali takviye olarak önerildiğinde farklı farklı formlara

sahip olabilir. Bunlar arasında çinko asetat, çinko glukonat, çinko sitrat,

çinko sülfat, çinko pikolinat sayılabilir. Tercih edilen ürünü kullanım

önerisine uygun olarak 4-6 aylık kürler halinde kullanılması gerekir. C

vitamini ve çinko özellikle bağışıklık desteği olarak muhteşem bir ikilidir.

Her ikisinin de güçlü antioksidan özelliklere sahip olması yanı sıra,

bağışıklık sisteminde farklı görevlere sahip olmaları nedeniyle sinerjik

etkinlik (birbirlerinin etkinliğini artırma) gösterirler. Yapılan

araştırmalarda, C vitamini çinko kombinasyonu kullanan bireylerin soğuk

algınlığı belirtilerinde azalma sağladığı görülüyor.