Bibliyoterapi Nedir? Nasıl Uygulanır? Etkileri Nelerdir?
Bibliyoterapi Nedir?
Bibliyoterapi; kitaplar yolu ile uygulanan bir terapi biçimidir. Doğru zamanda, doğru kitabı, doğru kişi ile bir araya getirerek bireylerin kendini daha iyi tanıması yoluyla problem çözme sürecine katkıda bulunulması olarak da özetlenebilir.
Kitaplar eski zamanlardan beri kişilerin yaşadığı sorunlarla baş etmesi için kullanılmaktadır. Öyle ki Eski Yunan'da bir kütüphanenin kapı girişinde "insanın ruhunun iyileştirildiği yer" yazılı olduğu bilinmektedir.
Bu terapi yöntemi kişinin iyileşmesini desteklemek için kitapları, şiirleri ve öyküleri kullanmayı amaçlar. Kitaplardan yardım alınarak bireye kendini anlatmak, problemi görmesini sağlamak ve problemi çözmesine katkıda bulunmak asıl hedeflerdir.
Bibliyoterapi literatürde genellikle iki sınıfta incelenir. Gelişimsel Bibliyoterapi; genellikle gelişim dönemlerine yönelik müdahaleleri içerir ve tavsiye amaçlıdır. Yapılan okuma ve etkinlikler kişinin günlük sorunları nasıl çözebileceğine dair tavsiye içeriklidir. Klinik Bibliyoterapi ise; psikoloji alanında eğitim almış kişiler tarafından yapılır. Terapist danışanına evde okuması için kişinin ihtiyacını karşılamaya yönelik bir kitap önerir. Kitap belirleme sürecinde terapist ve danışan beraber karar alırlar. Amaç danışanın terapiye getirdiği konulara dair içgörü kazanmasıdır.
Bibliyoterapinin Kullanım Amaçları ve Faydaları Nelerdir?
Bibliyoterapinin kullanım amaçları bireyin günlük yaşantısında ortaya çıkan problemlerden daha yoğun problemlere kadar geniş bir çerçeveyi kapsar. Bunlardan bazılarını aşağıda bulabilirsiniz:
- Alternatif çözüm üretebilme
- Farklı ve değişken durumlara uyum sağlama becerisi geliştirme
- Başkaları ile empati kurabilme
- Sorunlara ve çözümlere dair içgörü kazanma
- Çevresine ve kendine dair farkındalık kazanma
- Olumlu bir benlik algısı geliştirme
- Kendi sorunlarına benzer sorunları yaşayan kişiler olduğunu fark etme
- Kişilerarası çatışmaların çözüm sürecinin desteklenmesi
- Yeni tutum ve davranış geliştirme
Bibliyoterapinin grup terapisi, hastane ve hapishane gibi topluluk içeren alanlarda da etkisi vardır. Ayrıca çocukların da kendilik algısı geliştirmesine katkıda bulunur. En genel anlamıyla, bibliyoterapi bireylerin kişisel gelişim sürecine etki eder şeklinde özetleyebiliriz.
Bibliyoterapi Hangi Alanlarda Etkilidir?
Bibliyoterapi; yetişkin danışmanlığında, boşanma ve yeniden evlenme süreçlerini kapsayan çift ve aile danışmanlıklarında, eğitim kurumlarında çocuklarla yürütülen çalışmalarda kullanılmaktadır. Kaygı, yas, yer değiştirme (taşınma), hastalıklar, öfke problemleri, iletişim sorunları, duygu durum problemlerinde etkili olduğu gösterilmiştir.
Bibliyoterapi Nasıl Uygulanır?
Alanında yetkin uzman ve danışanın iş birliği ile süreç başlar. Burada kurulan terapötik ilişki oldukça önemlidir. İlk olarak hazırlık evresinde danışana bilgi verilmesi gereklidir. Danışanın oturuma getirdiği konuyu net olarak anlamak gereklidir. Çünkü ancak bu şekilde uygun kitabı doğru şekilde belirleyebiliriz. Seçilen kitabın kişinin veya grubun düzeyine ve ilgi alanına uygun olması gerekir. Burada kitabın fiziksel özelliklerinden karakterin özelliklerine kadar dikkat edilmelidir. İlgi alanları ve problemler saptandıktan sonra okuma seviyesi de göz önüne alınmalıdır. Kişinin yaşadığı olumsuz olaylarla uyum içerisinde olan hikayeleri konu alan kitaplar tercih edilmelidir. Dikkat edilmesi gereken başka bir nokta da kitabın edebi bir eser olması gerektiğidir. Burada kişi karşısındakinin hikayesini tanır ve kendisi ile özdeşleştirerek bağ kurar.
Daha sonra seçilen bir kısmı okunmaya başlanır. Danışanın kitabı kendisi okuyabileceği gibi danışman da sesli şekilde okuyabilir. Ardından kişi veya kişilerden okunan hikayeler ile alakalı yaşadığı duyguları ve deneyimleri paylaşılması istenir ve bu süreçte de ifade etmesine yardımcı olmak için yol açılabilir. Özdeşleşme ve yansıtma, arınma, bütünleşme ve iç görü evreleriyle süreç tamamlanır. Ancak şu unutulmamalıdır ki bu süreçte doğru kitap ve doğru zaman sorunun ortadan kalkmasına direkt etki etmez. Terapist veya danışmana önemli görevler düşmektedir.
Paylaş: